start

INLEIDING:

De aanleiding voor dit onderzoek is geweest dat mijn positieve ideeën over de mensheid mensen met een andere positie in de maatschappij dan ik kunnen triggeren en/of kwetsen. In mijn docentenpraktijk wil ik niet als een docent met een tunnelvisie overkomen, ik heb namelijk gemerkt dat ik me best wel aan het idee van dat de meeste mensen deugen kan vasthouden waardoor er weinig ruimte overblijft voor een negatievere kant van de mens die ook zeker aanwezig is. Ik wil niet naïef zijn in mijn wereldbeeld, ik geloof nog steeds in veel principes van de meeste mensen deugen maar ik hoop door dit onderzoek die ideeën beter te formuleren en beter te begrijpen hoe dit kan overkomen op een ander. Zeker op mensen die heel anders denken dan ik. Ik wil zoeken naar een verbinding met deze mensen, deze mensen kunnen ook de studenten zijn die ik les geef en ik denk dat verbinding een belangrijk onderdeel is van lesgeven. Ik wil iets over kunnen brengen en leren aan iedereen en iedereen heeft een andere blik op de wereld. Het zal lastig zijn om iedereen te bereiken en helemaal nooit iemand te kwetsen maar met dit onderzoek hoop ik wel wijzer te worden over wat mijn woorden en acties (als docent) teweeg kunnen brengen.

MIJN WERELDBEELD IS VOOR EEN GROOT DEEL GEBASEERD OP DE IDEEËN UIT DIT BOEK: DE MEESTE MENSEN DEUGEN, IK PROBEER EEN HELE POSITIEVE BLIK OP DE WERELD TE HEBBEN.

BELANGRIJKSTE PUNTEN UIT DE MEESTE MENSEN DEUGEN, OFWEL, DE 10 LEEFREGELS:

- Bij twijfel, ga uit van het goede
- Denk in win-winscenario’s
- Verbeter de wereld, stel een vraag
- Temper je empathie, train je compassie
- Probeer de ander te begrijpen, ook als je geen begrip hebt
- Heb je naaste lief, gelijk ook anderen hun naasten liefhebben
- Vermijd het nieuws
- Sla geen nazi (of: steek een hand uit naar je grootste vijand)
- Kom uit de kast, schaam je niet voor het goede
- Wees realistisch

VOOR MEER TOELICHTING:

https://decorrespondent.nl/10517/bij-twijfel-ga-uit-van-het-goede-en-nog-9-leefregels-waar-ik-me-aan-probeer-te-houden/404326065-a2992440

AANLEIDING VOOR DIT ONDERZOEK:

Ik heb een paar situaties meegemaakt waarin mensen negatief op deze in principe positieve ideeën reageren. Dit wil ik verder onderzoeken om in mijn docenten en mens praktijk mensen zo min mogelijk te kwetsen of te triggeren. Het komt er vooral op neer dat mijn intenties niet slecht zijn maar wel als kwetsend opgevat kunnen worden.

VOORBEELDEN SITUATIES WAARIN MENSEN GETRIGGERD WERDEN:

- Mijn vriendin, wiens vader van Curacao komt, die stellig op mijn positieve punten reageerde met kennis over de schaduwzijde van de mens die ik niet eens bezat. Zij zet zich ook in tegen racisme en heeft mij bewust gemaakt van mijn bevoorrechte positie als wit persoon.
- Een man van Afrikaanse afkomst, de eigenaar van een buurthuis in de buurt van waar ik eerst woonde, is een wandelende encyclopedie. Ik ging hem eens interviewen voor een schoolopdracht en al snel hadden we het over de wereld en zijn problematiek. Ik kwam met mijn ideeën uit het boek "De Meeste Mensen Deugen" hij reageerde hier heel fel op en ik probeerde mezelf te verdedigen door te zeggen dat hij boek misschien eens moest lezen. Hij zei "Ja geef maar, zodat ik er om kan lachen".
- Een vriend van mij wie queer is vond het idee ook moeilijk om te geloven. Zo zijn er meer voorbeelden en vaak zijn het toch de mensen die een sociale pijn voelen doordat ze bij "minderheidsgroepen" (vind ik een slechte term) horen die het lastig vinden om te geloven dat de meeste mensen deugen.

EERSTE INZICHT: EIGEN ONDERZOEK

OP BASIS VAN MIJN ERVARINGEN EN WAAROM MENSEN GETRIGGERD WORDEN HEB IK GECONCLUDEERD DAT DIT O.A. MET BEPAALDE SOCIALE PIJNEN TE MAKEN HEEFT. ALS IK ME BEWUSTER BEN VAN DEZE PIJNEN EN PROBLEMATIEK IN ONZE SAMENLEVING EN WERELD KAN IK OOK MIJN IDEEËN EN DE FORMULERING DAARVAN BETER AANSCHERPEN. HIERVOOR MOET IK MIJN EIGEN ONDERZOEK DOEN.

VOORBEELDEN SOCIALE PIJNEN/PROBLEMATIEK:

- Racisme
- Wit privilege
- Armoede
- Klassen
- Culturele/religieuze achtergrond
- Homofobie
- Transfobie
- Traumatische ervaringen
- Seksueel geweld

IK BEN MIJN EIGEN ONDERZOEK GESTART DOOR DE VOLGENDE DOCUMENTAIRES TE KIJKEN:

- Klassen
- Wit is ook een kleur
- Opstandelingen
- De roze revolutie

AANTEKENINGEN DOCU: WIT IS OOK EEN KLEUR

- Het gaat om een bewustzijn wat te lompe opmerkingen kan voorkomen

- Ongemak is een onderwerp wat veel terugkomt

- Bij mensen die tegen vluchtelingen zijn is er een focus op het negatieve, dit wordt groter gemaakt en dat fenomeen kan je teruglezen in De Meeste Mensen Deugen

- Racisme is structureel en behoort niet tot de onderklasse, het snijd dor alle lagen van de samenleving heen

- Witte bubbel, hun perspectief zou universeel zijn

- Er is heel veel wat je niet ziet en weet qua racisme en uitsluiting

- Niet alles is een hate crime maar door veel voorvallen voelt een bepaalde actie sneller als iets met een slechte of discriminerende intentie

- De onbekommerde vrijheid als wit mens voelt als een soort superioriteit omdat je denkt dat het voor iedereen geld

- Gekleurde mensen zijn het vooral moe dat ze zichzelf moeten bewijzen en dat voor ze wordt ingevuld wat ze zouden ervaren

- Het maakt als wit persoon niet uit wat je vindt, als je maar luistert

- Racisme komt in veel kinderdingen terug en zo in het bewustzijn van kinderen

SIDENOTE:

In dit eigen onderzoek heb ik vooral geprobeerd om met zo min mogelijk oordeel te luisteren en informatie op te slaan. Ik heb geprobeerd mijn eigen overtuigingen los te laten om open te staan voor nieuwe, soms compleet andere, inzichten.

KUNSTENAARS DIE HUN SOCIALE PIJN VIA KUNST COMMUNICEREN:

KUNST HEEFT EEN COMMUNICATIEVE FACTOR EN KAN HELPEN BIJ HET VERWERKEN VAN (SOCIALE) PIJN EN TRAUMA. OM WERKEN VAN KUNSTENAARS DIE BEPAALDE PROBLEMATIEK TERUG LATEN KOMEN IN HUN WERK TE LATEN ZIEN IN KUNSTLESSEN GEVEN WE DEZE PIJN EEN PLEKJE IN EEN EDUCATIEVE OMGEVING WAARIN DEZE BESPROKEN EN ONDERZOCHT KAN WORDEN. DIT KAN ZORGEN VOOR BEWUSTWORDING.

KUNSTENAARS DIE SOCIALE PIJN EN PROBLEMATIEK TERUG LATEN KOMEN IN HUN WERK:

- Keith Haring
- Byron Kim
- Edward Kienholz
- David Hammons
- Kerry James Marshall
- Demir Demirov
- Henry Scott Tuke
- Hannah Gluckstein
- Edward Burra
- Alighiero Boetti
- Jannis Kounellis

Keith Haring - Apartheid

Byron Kim – Synecdoche

Edward Kienholz – It takes two to integrate

David Hammons – How ya like me now?

Kerry James Marshall – Beauty Examined

Demir Demirov - This side up. Fragile

Henry Scott Tuke - The Critics

Gluck (Hannah Gluckstein) -
Self-Portrait

Edward Burra - Soldiers at Rye

Alighiero Boetti -
Tra il cielo e la terra (Between Heaven and Earth)

Jannis Kounellis - Untitled

FRUSTRATIE BIJ DE ANDER WEGNEMEN

KUNST KAN DUS VOOR VERZACHTING EN COMMUNICATIE ZORGEN. DIT KAN EEN DEEL VAN DE FRUSTRATIE VAN DE PERSOON IN KWESTIE WEGNEMEN. HOE KUNNEN WE NOG MEER FRUSTRATIE WEGNEMEN BIJ DE ANDER IN ONS EDUCATIE SYSTEEM?

https://decorrespondent.nl/9737/plan-het-leven-van-je-kinderen-niet-te-vol-geef-ze-de-ruimte-om-te-spelen/374338965-0aaaaa75

BELANG VAN HET GOEDE GESPREK

MAAR WAT UITEINDELIJK ÉÉN VAN DE BELANGRIJKSTE DINGEN IS IN HET DICHTERBIJ ELKAAR KOMEN IN PLAATS VAN VERDER VAN ELKAAR VERWIJDERD TE RAKEN IS HET GOEDE GESPREK. HOE KUNNEN WE DIT BEVORDEREN IN ONZE SAMENLEVING? IK DENK DAT DE BASIS HIERVOOR IN HET ONDERWIJS GELEGD KAN WORDEN.

GESPREKSVORM DIE VAKER GEHANTEERD KAN WORDEN VOOR EEN GOED GESPREK: DEEP DEMOCRACY

- Een zuid Afrikaanse denkwijze over echt goed gesprekken voeren, met elkaar in verbinding komen en inclusieve besluiten nemen. Met wijsheid van niet alleen de meerder maar ook de minderheid.

- Deep democracy = de wijsheid van de minderheid

- Goede gesprekken bestaan uit aan de ene kant: vrijmoedig spreken en aan de andere kant: openhartig luisteren.

- Vrijmoedig spreken: Je vrij voelen in zeggen wat je te zeggen hebt, als je je niet vrij genoeg voelt dan hou je niet je mond maar dan ben je moedig genoeg om toch te zeggen wat er gezegd moet worden.

- Openhartig luisteren: Dat je echt met een open hart alles kunt horen wat anderen zeggen, ook als het je niet zo goed bevalt, ook als het loodrecht staat op wat jij vindt, dat je echt in staat bent om die andere perspectieven goed te horen.

- Deze twee gegevens komen in de praktijk schrikbarend weinig voor, hoe komt dit?

- Vrijmoedig spreken vraagt moed om te zeggen wat er echt gezegd moet worden, dat lukt niet altijd, we zijn conflict mijdende wezens.

- We zeggen daarom heel veel niet, we zijn met een minderheidsstem ook bang om die te laten horen en niet meer mee te mogen doen, het wijkt af

- Deep democracy bestaat uit 2 principes en een gespreksmodel met 3 stappen

- Principe 1: niemand heeft een monopoly op de waarheid, waarheden kunnen naast elkaar bestaan

- Principe 2: niemand is er op uit om andere te kwetsen tijdens een gesprek, als iedereen dat van te voren weet en hanteert ontstaat er een duidelijkheid aangezien alles gezegd moet (kunnen) worden

- Gespreksmodel 3 stappen: stap 1: verzamel alle invalshoeken, stap 2: ga actief op zoek naar de minderheidsstemmen, wie denkt of voelt iets heel anders? stap 3: naar aanleiding van stap 2 vragen, wie vindt dat ook? wie herkent hier iets van of voelt dat ook weleens zo?

- Als je deze principes hanteert bevorder je een goed gesprek behoorlijk.

- Wil je jongeren dit leren moet je als volwassene het goede voorbeeld geven.

- We kunnen op deze manier enorm in onze meningen verschillen zonder ruzie te krijgen.

- Conflict is er altijd, harmonie is goed omgaan met een conflict.

Voor het punt van het goede gesprek ben ik op zoek gegaan naar hoe je nou echt een goed gesprek voert. Ik stuitte op de gespreksvorm Deep Democracy en deze heb ik uitgevoerd met de klas van DBKV. Vaak worden, zeker in ons landelijke democratische systeem, de minderheidsstemmen niet gehoord en over het hoofd gezien. Dit betekend niet dat ze er niet zijn en geen erkenning kan zorgen voor frustratie. Zie ook de informatieve video's hiernaast. Tijdens het Deep Democracy gesprek bleven we uiteindelijk lang doorpraten over de minst voorkomende meningen op basis van een stelling en concludeerde we dat iedereen zich wel in zekere mate kan verhouden tot die mening. Zo zien we onze overeenkomsten veel meer in in plaats van onze verschillen en dat zorgt voor verbinding. Zo komen we als mensen veel meer bij elkaar, ongeacht onze afkomst/overtuigingen. Deze vorm van gesprek kan in het onderwijs aangeleerd en gehanteerd worden zodat studenten handvaten krijgen voor goede gesprekken in hun verdere leven.

Dit onderzoek is van start gegaan omdat mijn positieve ideeën over de mensheid, grotendeels gebaseerd op het boek "De Meeste Mensen Deugen" mensen hebben gekwetst en getriggerd. Ik begreep maar niet waarom maar ik denk dat ik het ergens ook niet wilde begrijpen. Het zijn toch positieve ideeën die ik heb? Waarom word ik daar op afgerekend? Het ligt vooral bij de ander, niet bij mij. Maar ik wil niemand kwetsen dus ik hou mijn mond voortaan maar. Dit was een beetje mijn gedachtegang een tijd terug, ik hield mij vast aan een idee waar dus blijkbaar na de zoveelste aanvaring met iemand wel degelijk haken en ogen aan zitten. Maar mijn mond houden is niet de oplossing.

Het was voor zowel mij persoonlijk als mij als docent van belang om te onderzoeken waar het nou steeds misging. De wereld is niet alleen maar rozengeur en maneschijn, de mensheid heeft een gigantisch donkere kant die vooral voor mensen met een minder bevoorrechte positie zichtbaar is. Daar komt dus het statement vandaan dat het een luxe is om te denken dat de meeste mensen deugen. Ik zie ook de schaduwkant van de mens maar door mijn (bevoorrechte) positie in de maatschappij een stuk minder goed dan iemand die oneerlijk is behandeld en is gestart in het leven. Het was zaak om onderzoek te doen naar deze posities en ik ben daar een stuk wijzer van geworden. Ik ben een beetje door mijn roze wolk heen gezakt, dat ongemak voelen is wellicht een start om een beetje te begrijpen waar mensen vandaan komen als ze het er niet gelijk mee eens kunnen zijn als ik uitleg dat de meeste mensen deugen.

Ik wil dit eigen onderzoek blijven doorvoeren naarmate ik groei in mijn docentenpraktijk en als mens. Ik heb bepaalde oogkleppen op soms omdat positiviteit mij in mijn leven erg helpt en overeind houdt. Het is echter van belang dat deze positiviteit geen blinde vlek wordt die als naïef en kwetsend opgevat kan worden. Daarnaast kan ik concluderen dat er in het onderwijssysteem veel frustratie wordt gecreëerd door een oneerlijke behandeling van mensen met verschillende achtergronden, kwaliteiten en talenten. Er wordt beoordeeld op prestaties die vaak niks zeggen over de potentie van een leerling om zich volledig te ontwikkelen in wie hij/zij is. Dit zorgt voor veel vergelijking onder scholieren en ongelijkheid wat kan leiden tot pestgedrag. Dit pestgedrag kan sociale pijnen vergroten omdat pesterijen kunnen gaan over afkomst, etniciteit en seksuele voorkeur. Dit leid tot een negatiever mensbeeld en frustratie. Gooi daar verdere maatschappelijke oneerlijkheid bij op basis van eerdere genoemde factoren en het wordt steeds moeilijker om te geloven dat de meeste mensen kunnen deugen.

Ik kan als docent niet het hele onderwijssysteem omgooien, wel kan ik op mijn manier een steentje bijdragen. Als kunstdocent kan ik de minder gehoorde stem vaker laten horen. Kunstenaars die hun maatschappelijke frustratie vertalen naar kunst om zo een dialoog aan te gaan en verzachting te vinden laten zien en behandelen in lessen. Conversaties aangaan over bijvoorbeeld deze kunst en daarbij de gespreksvorm Deep Democracy gebruiken. Alles kunnen zeggen en alles kunnen horen. Waarheden naast elkaar laten bestaan. Zo wordt iedereen gehoord, ook de minderheidsstemmen, en kunnen alle inzichten en ideeën gebruikt worden om in te groeien en van leren. Overeenkomsten opzoeken en verschillen bespreken, zo moeten we er samen wel uitkomen. Nadenken over wat ik zeg maar de ander ook na laten denken over zijn/haar wereldperspectief. We hoeven het niet helemaal eens te worden maar we hoeven ook niet onze rug naar elkaar te keren. (Kunst)onderwijs kan een verbindend middel zijn en daarom ben ik er ook deels zo gepassioneerd over geworden.

Ik geloof er nog steeds in dat de meeste mensen deugen maar ik snap nu ook heel goed dat dit idee voor heel veel mensen heel moeilijk is om te geloven. Dit is een heel belangrijk inzicht voor mijn verdere loopbaan als docent en mens.

CONFLICT IS ER ALTIJD, HARMONIE IS GOED OMGAAN MET CONFLICT.

Hoe kunnen door middel van het onderwijs de wereld een stukje eerlijker en beter maken? Door mijn ervaringen met positieve ideeën verspreiden die vervolgens niet positief worden opgevat kan ik concluderen dat er bij heel veel mensen veel frustratie opgekropt zit over onze huidige samenleving. Discriminatie, kansenongelijkheid, pesten, sociale druk, het zijn allemaal factoren die voor frustratie en pijn kunnen zorgen. Ik geloof dat we deze factoren deels in het onderwijs kunnen bestrijden. Als we zorgen voor gelijkere kansen en scholen waar compassie en persoonlijke ontwikkeling een paar van de belangrijkste onderdelen zijn, kunnen deze studenten naar mijn idee samen uitgroeien tot een nieuwe maatschappij waarbij er meer gelijkheid en überhaupt een gevoel van tevredenheid is. Jonge mensen zijn de wereld van morgen en zo mogen we ze ook meer behandelen. De video's hierboven gaan over de eerder genoemde problemen en in de meeste mensen deugen wordt ook het huidige schoolsysteem behandeld. De zogenaamde ratrace die mensen voorbereid op keihard bikkelen in ons kapitalistische systeem waarbij geld verdienen het allerbelangrijkste lijkt te zijn. Wat nou als we onze prioriteiten veranderen, zal onze maatschappij dan wat verzachten?

Francis Bacon - Three Studies for Figures at the Base of a Crucifixion

BUURTPLAATJES

Dit project van Maarten Bel sluit ook goed aan bij mijn onderzoek omdat het gaat om verbinding tussen mensen. Op een speelse manier leren mensen de mensen om hun heen kennen die ze anders misschien nooit hadden gesproken. Er lijkt best wat verdeeldheid te zijn in ons land op het moment en door dit soort initiatieven kunnen we inzien dat we veel meer met elkaar gemeen hebben dan we misschien denken. Zo kunnen we elkaar ook beter bereiken en meer vertrouwen krijgen in elkaar en de mensheid.

‘We hopen met dit kunstproject dat mensen elkaar beter leren kennen en makkelijker een praatje maken’, zegt museumdirecteur Anne de Haij. ‘Misschien hebben ze meer gemeen met hun buren dan ze denken.

Mijn eigen onderzoek heeft mijn ogen geopend. Het was een beetje een wake up call voor hoe de wereld er ook uit kan zien, los van mijn eigen comfortabele bubbel. Ik heb inderdaad een bevoorrechte positie in de maatschappij, ik ben in principe financieel welvarend en zo ben ik ook opgegroeid. Ik ben hetero, een cisgender vrouw en mijn huidskleur is wit en mijn omgeving is dat ook grotendeels. Dit zorgt voor een bepaald perspectief op de wereld waardoor het makkelijker aan te nemen is dat de meeste mensen deugen. Een vriend van mij zei dat het een luxe is om te denken dat de meeste mensen deugen, of het nou waar is of niet, en dat begrijp ik na mijn eigen onderzoek een stuk beter. Sommige mensen hebben zo'n oneerlijke start in het leven gehad of zijn zo slecht behandeld om wie ze zijn, als iemand met een bevoorrechte positie dan loopt te verkondigen dat de wereld nog niet eens zo slecht is dan snap ik dat dat het verkeerde keelgat in kan schieten. Wel geloof ik nog steeds in het goede van de mens en dat dat idee de wereld verder kan helpen. Hoe kan ik dat als docent goed in mijn praktijk verwerken zonder dat dat mensen pijn doet?